Polscy działacze w Wolnym Mieście Gdańsku zostali patronami jednego z nowych tramwajów PESA Jazz Duo. 12 września odbyła się uroczystość nadania imion Balbiny i Michała Bellwon. To 49. gdański tramwaj posiadający swojego patrona.
Grzegorz Mehring / www.gdansk.pl
W wydarzeniu wzięli udział licznie zgromadzeni przedstawiciele rodziny Bellwon. Do grona patronów gdańskich tramwajów Balbina i Michał Bellwon dołączyli z inicjatywy Rady Społecznej, działającej przy Centrum Pamięci o Polakach z Wolnego Miasta Gdańska im. Brunona Zwarry. Małżeństwu, mimo przymusowej rozłąki oraz uwięzienia patronki w obozie koncentracyjnym w Ravensbrück, udało się przeżyć II wojnę światową, powrócić nad Motławę, a następnie działać na rzecz integracji nowej wspólnoty.
Nowi patroni i cenne eksponaty
Podczas ceremonii nadania imienia, prezydent Aleksandra Dulkiewicz przypomniała dorobek małżeństwa Bellwonów i rolę jaką odegrali w przedwojennym Gdańsku.
– Bardzo się cieszę, że patronami gdańskiego tramwaju zostaje rodzina, która tak mocno związana jest z historią gdańskiej Polonii. To kolejny krok w popularyzacji losów jej wybitnych przywódców. Michał i Balbina Bellwonowie symbolizują to, co najpiękniejsze w gdańskich Polakach – codzienną ciężką pracę, troskę o rodzinę, aktywność obywatelską, konsekwencję, upór w dążeniu do dobrych celów, a w sytuacji ekstremalnej – takiej jak wojna również wierność i ofiarę – mówiła Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. – Cieszę się też, że gdańska spółka Gdańskie Autobusy i Tramwaje z taką konsekwencją wdraża program edukacyjny przez – wydawać by się mogło – banalne urządzenie, jakim jest tramwaj. Jest to dowód, że można uczyć się, uczyć innych i budować wspólnotę – również w takim miejscu jak tramwaje.
Sobotnie uroczystości miały bardzo rodzinny charakter. Uczestniczyło w nich kilkudziesięciu potomków Balbiny i Michała Bellwonów. Dlatego podczas spotkania nie zabrakło wspomnień o tych zasłużonych przedstawicielach polonii gdańskiej.
– Bardzo podoba mi się inicjatywa chrzczenia tramwajów nazwiskami słynnych, zasłużonych gdańszczan, to wyraz mądrej polityki historycznej miasta – powiedziała Hanna Pietrzkiewicz, prawnuczka Bellwonów. – Fakt, że prababcia i pradziadek dołączyli do tego grona i tym tramwajem zajadą w różne zakątki swojego ukochanego miasta jest ogromnie wzruszający
Po uroczystości nadania imion nowemu tramwajowi rodzina patronów przekazała do zbiorów Muzeum Gdańska około 200 pamiątek rodzinnych. – Zostaną one włączone w zasób kolekcji Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku – mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska. Nowe eksponaty związane są z rodzinami Bellwon i Jablońskich.
– Dzięki wyjątkowemu gestowi darczyńców trafi do nas około 200 unikatowych eksponatów. Dokumentują one losy gdańskich Polaków od czasów zaborów po lata powojenne. Wśród pamiątek znajdują się dokumenty osobiste, np. świadectwa, legitymacje i kenkarty, a także listy wysyłane z niemieckich obozów koncentracyjnych i korespondencja prowadzona w środowisku działaczy polonijnych. Kolekcja odznaczeń i medali obrazuje zaangażowanie Romana Bellwona, syna Michała, w życie społeczne powojennego Gdańska – mówi Marek Adamkowicz z Muzeum Gdańska, kierownik Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku – Ciekawostką jest sztambuch Heleny Jabłońskiej, córki Babliny i Michała, który prowadzony był od 1917. Do zbiorów Muzeum trafi również spuścizna po mężu Heleny, czyli Alfonsie Jabłońskim, pracowniku Dyrekcji PKP w Wolnym Mieście Gdańsku. Pozyskane zbiory zostaną, w zależności od potrzeb, poddane zabiegom konserwatorskim.
Gdańska tradycja
Tramwaj im. Balbiny i Michała Bellwon to 49. tramwaj gdański posiadający swojego patrona. Gdańsk jako pierwsze miasto w Polsce może się pochwalić inicjatywą nadawania imion tramwajom. Wszystko zaczęło się w 2010 roku, wraz z dostawą 35 nowych tramwajów PESA Swing.
Pod koniec 2010 roku został ogłoszony plebiscyt dla mieszkańców miasta, w którym każdy mógł zdecydować, która z najznamienitszych gdańskich postaci zasługuje na miano patrona tramwaju. Każdy z głosujących mógł także zgłosić swoje propozycje.
Nieco później swoich patronów zyskały też Bombardiery oraz dwukierunkowe Pesy Jazz Duo, które na tory wyjechały na tory na początku 2015 roku. Teraz patronów zyskują Pesy Jazz Duo, które pochodzą z najnowszej dostawy. Obecnie (włącznie z nowymi patronami) patronów ma 5 nowych tramwajów z 15 dostarczonych przez bydgoską Pesę. Najnowsi patroni to: Lech Bądkowski, Roman Rogocz, Olga Krzyżanowska, Alina Pienkowska oraz Balbina i Michał Bellwon.
Z kolei pierwsi patroni to: Daniel Gralath (burmistrz Gdańska w latach 1763 – 1767, naukowiec), Władysław Czerny (wiceprezydent Gdańska w latach 1945–1947, polski inżynier, wykładowca i działacz społeczny) oraz Jan Heweliusz.